نقش جهانگردی در فرایند همگرایی و توسعۀ فرهنگی کشورهای اسلامی

این مقاله با روش توصیفی‌ ـ تحلیلی در پی آن است که آثار جهانگردی را در همگرایی و توسعۀ فرهنگی جوامع اسلامی تبیین کند. در این مقاله، عوامل گوناگون رکود جهانگردی بین کشورهای اسلامی در دو دستة، عوامل درونی و بیرونی بررسی و تحلیل می‌شود. با توجه به سابقة صنعت جهانگردی به‌ویژه جهانگردی زیارتی در جهان اسلام، جهانگردی به اشکال گوناگون از جمله تفریحی، تجاری، مذهبی، زیارتی و ورزشی، در فرایند همگرایی فرهنگی کشورهای اسلامی نقش دارد. نتایج این پژوهش، مشخص می‌کند صنعت گردشگری عاملی مؤثر برای توسعة فرهنگی در سطح محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. با توجه به توسعة فنّاوری در هزارة سوم، با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح و مناسب برای جهانگردی، می‌توان به توسعة فرهنگی دست یافت. صنعت جهانگردی در تعاملات علمی، رشد تولیدات اقتصادی ـ اجتماعی، وحدت جوامع اسلامی، تحول و تکامل ارزش‌ها و آداب‌وسنن مؤثر است. به منظور تقویت و تحکیم صلح و دوستی و همگرایی فرهنگی کشورهای اسلامی، همکاری دولت‌ها در ایجاد و توسعة امنیت، توسعة زیرساخت‌ها، اعطای خدمات مناسب جهانگردی، نهادینه کردن قوانین جهانگردی، اطلاع‌رسانی و بهره‌گیری از فنّاوری اطلاعات برای تبلیغات و بازاریابی، آموزش نیروی انسانی و تحقیقات دربارة جهانگردی، از جمله راهکارهای توسعة جهانگردی است که باید عملیاتی و اجرایی شود.